काठमाडौं – राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का सभापति रवि लामिछाने जेलमा पुगेसँगै उनको लोकप्रियता घट्छ कि भन्ने आशा गरेका पुराना दलका नेताहरू अहिले उल्टै छटपटिएको देखिन्छन्। एमाले नेता महेश बस्नेतको ताजा टिप्पणी यसकै प्रतिफल हो। उनले लामिछानेलाई “कलियुगका जेलका भित्ते कृष्णजी” भन्दै व्यंग्य गर्दा, राजनीतिक वृत्तमा यो प्रतिक्रिया लामिछानेको बढ्दो प्रभावप्रति असहजता प्रकट गर्ने संकेतका रूपमा हेरिएको छ।

लामिछानेमाथि पुराना दलका नेताहरू निरन्तर प्रहार गर्नुको मुख्य कारण उनको लोकप्रियता हो। संसदमा जम्मा १९ जना सांसद मात्र भए पनि रास्वपाले अहिले जनताबीच निर्माण गरेको प्रभाव प्रमुख प्रतिपक्षी सरह छ। कांग्रेस र एमालेजस्ता ठूला दलहरूले सत्तामा बाँच्ने तर जनताको मुद्दा सम्बोधन नगर्ने प्रवृत्तिले आक्रोशित जनताले रास्वपालाई वास्तविक विकल्प होइन, आगामी प्रमुख शक्ति को रूपमा हेर्न थालेका छन्।

यही कारण एमाले, कांग्रेसदेखि अन्य दलका नेताहरू पनि लामिछानेलाई कमजोर पार्ने प्रयत्नमा लागिरहेका छन्। महेश बस्नेतले लगाएका आरोपहरू— सहकारी ठगी, टेलिभिजन ब्ल्याकमेलिङ, अदालतलाई प्रभावित गर्ने प्रयास— लामिछानेलाई नैतिक र राजनीतिक रूपमा कमजोर बनाउने अभियानको अंशको रूपमा बुझिन्छ।

राजनीतिक विश्लेषकहरूको अनुमान छ, यदि पुराना दलहरूले अहिलेको गतिमा भ्रष्टाचार, आन्तरिक द्वन्द्व र नेतृत्वको असफलता दोहोर्याइरहे भने २०८४ को आम निर्वाचनमा रास्वपा १५०–१९० सिटसम्म जित्ने हैसियतमा पुग्न सक्छ। ‘सबै नेताहरूको निशानामा एउटै व्यक्ति हुनु भनेको उनी खरो चुनौती बनेको प्रमाण हो,’ एक विश्लेषकको भनाइ छ।

रविलाई सडकदेखि सामाजिक सञ्जालसम्मको समर्थन लहर, पुराना दललाई अझै असहज बनाइरहेको छ। रविलाई भैरहवाबाट नख्खु कारागार सरुवा गर्दा समर्थकहरूको हात हल्लाउँदै गरिएको स्वागत दृश्य आफैंमा प्रतीकात्मक छ— पुराना दलका नेताहरूको अपेक्षा थियो, जेल जानु लामिछानेको राजनीतिक यात्रा अन्त्य हो। तर वास्तविकता उल्टो बन्यो। यसले पुराना दललाई झन् असहज बनाएको छ।

महेश बस्नेतजस्ता नेताहरूले लामिछानेलाई “नाटकबाज” भन्नु, “जनतालाई झुक्याउने” आरोप लगाउनु, सतहमा आक्रोश देखिए पनि भित्री कारण भने अर्कै हो। एमाले र कांग्रेस दुबैलाई थाहा छ, रास्वपा अब केवल वैकल्पिक शक्ति होइन, प्रमुख शक्ति बन्ने बाटोमा छ।

पहिलो, रास्वपाको तीव्र बढ्दो लोकप्रियता आगामी चुनावमा एमाले र कांग्रेस दुवैलाई ठूलो घाटा पुग्ने अनुमान। दोस्रो, लामिछानेमाथि लगाइएका कानुनी विवादहरूले उनलाई कमजोर पार्ने अपेक्षा थियो, तर उल्टै सहानुभूति र समर्थन बढेको छ। तेस्रो, पुराना दलको असफलताले रास्वपालाई मुख्य विकल्प होइन, प्रमुख शक्ति को हैसियतमा उचाल्दै लगेको छ। यही सम्भावनाले पुराना दलका नेताहरूलाई असहज बनाएको हो।

महेश बस्नेतको टिप्पणी, भाषण र व्यंग्य वास्तवमा डर, निराशा र राजनीतिक असुरक्षाको संकेत हो।यो वास्तवमा पुराना दलका नेताहरूमा पलाउँदै गएको अनिश्चितता र भयको प्रतिबिम्ब हो।

रविलाई “जेलका भित्ते कृष्णजी” भन्ने भाषा प्रयोग गर्नु, उनका प्रत्येक कदमलाई “नाटक” भन्ने मूल्यांकन गर्नु— यी सबैले देखाउँछन् कि लामिछाने अब केवल वैकल्पिक होइन, पुराना दलका लागि चुनौतीपूर्ण प्रमुख शक्ति बन्दै गएका छन्।

रवि लामिछानेमाथि प्रहार गर्ने क्रम बढ्दै गएको छ। तर यी प्रहारहरू उनलाई कमजोर पार्ने होइन, अझै जनताको नजरमा बलियो नेता बनाउने दिशामा देखिन्छ। २०८४ को चुनाव नजिकिँदै गर्दा बस्नेतजस्ता नेताहरूको छटपटि अझै बढ्ने निश्चित छ।