भक्तपुरको गुण्डुमा नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीका लागि नयाँ आवास ‘ओली कुटी’ निर्माण कार्य सुरु गरिएको छ।

बिहीबार ओलीपत्नी राधिका शाक्यले शिलान्यास गरेकी हुन्। निर्माणको अगुवाइ एमाले पोलिटब्युरो सदस्य महेश बस्नेतले गरेका छन्।

ओलीको नयाँ निवास– ‘ओली कुटी’— अहिले राजनीतिक चर्चा र आलोचनाको केन्द्रमा उभिएको छ। स्थानीय सहयोगमा ‘साधारण आवास’ निर्माण गरिएको दाबी गरिए पनि यसको संरचना, आकार र राजनीतिक सन्देशले धेरैलाई यो एक साधारण घरभन्दा ‘दरबार–शैलीको शक्ति–प्रदर्शन’ जस्तो देखिएको छ।

दरबार शैलीको डिजाइनले निम्त्यायो प्रश्न

ओली निवास ‘कुटी महल’ शैलीमा गोलाकार अढाई तले संरचनासहित बन्ने बताइन्छ। विस्तृत बैठक कक्ष, प्रतीक्षालय, पुस्तकालय, बहु-तला भेटघाट कक्ष, पाहुना आवास र कौसीखेतीसहितको डिजाइनले नेपाली समाजमा जन्मिएको आलोचना बढेको छ।

आलोचकहरू भन्छन्—
“राजनीतिक नेतृत्वप्रति देखिएको असन्तोष, जेन–जी आन्दोलनले दिएको सन्देश अनि देशको आर्थिक अवस्था— तीनै सन्दर्भमा यस्तो ‘भव्य निजी निवास’ जनमानसको भावनासँग मेल खाँदैन।”

स्थानीयले दिएको जग्गा, ‘दान झैँ’ तर अस्पष्टता धेरै

‘ओली कुटी’ निर्माणका लागि १५ आना ३ पैसा जग्गा स्थानीयले उपलब्ध गराएको भनिएको छ। तर जग्गा दिने व्यक्ति गोप्य , ‘बाहिरबाट चन्दा उठाइदैन’ भन्ने राजनीतिक भाषण यिनै कारणले राजनीतिक विश्लेषकहरू भन्छन्—“सार्वजनिक पद धारण गर्ने व्यक्तिको निजी सुविधा स्थानीयले उठाउनु नै पारदर्शितामाथिको प्रश्न हो।”

जलेको घर नबनाउने घोषणा र नयाँ ‘महल’

जेन–जी आन्दोलनको क्रममा जलेको बालकोटको घर ओली परिवारले मरणोपरान्त राज्यलाई दान गरिसकेको बताइँदै आएको छ। तर आलोचकहरू सोधिरहेका छन्—

“यदि पुरानो घर reconstruction नगर्ने निर्णय सिद्धान्त थियो भने, त्यसपछि चाहिँ किन राज्यकै नेतृत्वकर्ता व्यक्तिको लागि नयाँ भव्य संरचना निर्माण गरिँदैछ?”

नेपाली राजनीति परम्परागत रूपमा ‘घर–दरबार–किल्ला’ जस्ता प्रतीकहरूमार्फत पनि शक्ति प्रदर्शन गर्ने संस्कृति देखिँदै आएको छ।
‘ओली कुटी’ पनि त्यही परम्पराको नयाँ संस्करण हो कि भन्ने प्रश्न उठाइएको छ।

गोलो महल–शैली

तीन तला

विशिष्ट पाहुनाका लागि विशेष कक्ष

अध्ययन कक्ष, ग्रिन रुम

यी सबैले राजनीतिक विश्लेषकहरूलाई भन्न बाध्य बनाएको छ—
“यो निवास केवल घर होइन, राजनीतिक शक्ति–प्रक्षेपणको प्रतीक जस्तो देखिन्छ।”

पार्टीभित्रै पनि मौन आलोचना

एमालेभित्र खुलेर अभिव्यक्ति नआए पनि केही नेताहरूले अनौपचारिक रूपमा ‘सामान्य घर’ भन्दा बढी खर्चिलो र भव्य संरचनाले पार्टीको भुइँस्तरमा ‘गलत सन्देश’ दिने बताएका छन्।

जनताको भावनासँग मेल खान्छ ?

देशमा—

आर्थिक संकट,

बेरोजगारी,

राजनीतिक अविश्वास,

युवाहरूको पलायन—

यस्ता मुद्दाहरू चरममा हुँदा एक शीर्ष राजनीतिक नेताका लागि बनाइँदै गरेको ‘महल–शैलीको घर’ले सामान्य नागरिकमा सकारात्मक सन्देश दिन नसक्ने विश्लेषकहरूको निष्कर्ष छ।

‘ओली कुटी’ केवल एउटा व्यक्तिगत आवास मात्र नभई राजनीतिक प्रतीक, जनभावना, पारदर्शिता र नेतृत्व–शैली का बारेमा उठेका प्रश्नहरूको केन्द्रमा परिरहेको छ।
निर्माण पक्षले यसलाई ‘स्थानीयको माया र सहयोग’ को रूपमा व्याख्या गरिरहँदा, आलोचकहरू यसलाई नेतृत्व र जनताको दूरी बढाउने अर्को ‘दरबारीय संकेत’ को रूपमा हेर्दैछन्।