
एक दिन सविना (नाम परिवर्तन) बिहान झल्याँस्स ब्युँझिइन्, उनको मन अली अधैर्य थियो। तिलकुमारी नामकी एक महिला केही दिनयता हरेक दिन उनलाई भेट्न आइरहेकी थिइन्—एकै प्रस्ताव लिएर: “सविना, तैंले धेरै दुःख पाइस्। अब तेरो भाग्य खुल्ने बेला आएको छ। चिनियाँ केटा राम्रो छ, पोखरामै बस्छ, तेरो जिन्दगी बनाइदिन्छ।”
सविनाले सुरुमै सोझै भनिन्, “म चीन जान्न, चिनियाँसँग बिहे गर्दिन।” तर महिनाभरि तिलकुमारीले जति–जति भेटिन्, उति–उति मन डगमगाउँदै गयो। थकित जीवन, गरिबीको कहाली, अनि भविष्यप्रतिको अन्योलबीच उनले सोचे—”सायद यिनले सही भनिरहेका होलान्।”
झिलिमिली पार्टी प्यालेसको भित्र…
जेठ ११ गते, पोखराको बुद्धचोकस्थित एक पार्टी प्यालेस। मखमली फुलले सजिएको हल, संगीतको मधुर धुन, केही नेपाली महिला र एक चिनियाँ युवक। यहीँ भयो सविनाको ‘विवाह’—त्यही युवकसँग। न साइन, न अदालत, न प्रमाणपत्र—बस, कपडामा सिन्दुर, फूलमाला र फोटो।
“त्यो एक महिना म उनीसँग बसें,” सविना सम्झन्छिन्, “तर पछि थाहा पाएँ, यो सबै नाटक थियो।” त्यही पार्टी प्यालेसमा महिनाको अन्तरालमै ८–९ युवतीको यस्तै विवाह भएको सविनाले देखेकी रहिछन्।
शान्तिको प्रस्ताव र रविनाको त्रास
केही महिनाअघि रविना (नाम परिवर्तन)ले आफ्नी चिनिएकी दिदी शान्ति नेपालीको फोन पाइन्।
“लेकसाइडतिरको चिनियाँ रेष्टुरेन्टमा काम छ,” शान्तिले भनिन्।
तर जब रविना त्यहाँ पुगिन्, काम होइन—दुलहीको लुगा पर्खिरहेको थियो।
“यो पोसाक लगाऊ,” शान्तिले आदेशजस्तै दिएपछि उनी अत्तालिइन्। केही बेरमै एक चिनियाँ युवक, लि मिङ मिङ, आए। उनले रविनाको सिउँदोमा सिन्दुर हालिदिए।
रविना उनलाई श्रीमान् भनेर केही दिन बसेकी थिइन्। तर त्यो सम्बन्धको पर्दा चाँडै च्यातियो।
“ऊ बारम्बार मेरो इच्छा विपरीत जबरजस्ती गर्थ्यो,” रविनाले प्रहरीमा दिएको जाहेरीमा लेखिएको छ, “एक दिन त भन्यो—‘तँलाई बिहे गर्न ६ लाख दिएको छु, पैसा फिर्ता गर्, नत्र निस्किएर जा।’”
भित्रभित्रै बिस्तारिएको जालो
कास्की प्रहरीले पुष्टि गरिसकेको छ—अहिलेसम्म चार वटा मुद्दा दर्ता भएका छन्: दुई जबर्जस्ती करणी, दुई मानव बेचबिखनका। पाँच चिनियाँ नागरिक पक्राउ परिसकेका छन्।
प्रहरी प्रमुख एसपी श्यामबाबु ओलियाका अनुसार, “उनीहरू आर्थिक अवस्था कमजोर भएका युवतीहरू पहिचान गर्छन्। दलालमार्फत चिनिन्छन्, पछि विवाहको प्रस्ताव आउँछ। अनि शुरु हुन्छ शोषणको चक्र।”
दुई घटनामा त अन्डरएज किशोरीसमेत समावेश रहेको प्रहरीको भनाइ छ।
अदालतसम्म पुग्ने विवाह र कागजातबिना भगाइएका युवतीहरू
अधिवक्ता भगवती पहारीका अनुसार अहिले केही ‘कोर्ट म्यारिज’ गर्ने चिनियाँ पनि भेटिन थालेका छन्। तर उनी चेतावनी दिन्छिन्—”कतिपय विवाह विनाकागजात छन्। यो अवस्था निकै डरलाग्दो बन्दैछ।”
उनका अनुसार, यो पोखरामा मात्र सीमित छैन—यो सिन्धुपाल्चोकको मानव बेचबिखनजस्तै अघोषित व्यापार बन्न थालेको छ।
अझैपनि अन्धकारमा हराइरहेका छन् कतिपय
प्रहरीको अनुमानमा, कति युवती चीन पुगिसकेका छन्। तर उनीहरूको अवस्थाबारे कोही पनि अज्ञात छन्—न त परिवार, न सरकार।
एसपी ओलिया भन्छन्, “कतिपय त अहिलेसम्म रिपोर्ट नै भएका छैनन्। त्यसैले कति युवती चीन पुगिसके, र तिनीहरूको अवस्था के हो—अध्ययन र खोजबिन गर्न बाँकी नै छ।”
निष्कर्ष: विवाहको नाममा बिक्री?
सामान्य देखिने, प्रेमिल देखिने विवाह–तर भित्रभित्रै लुकेको एक भयावह कथा। पोखराको सुनौलो आकाशमुनि यस्ता दर्जनौं सविना र रविना हुन्, जो उज्यालो भविष्यको सपना देखेर अँध्यारो यथार्थमा जेलिएका छन्। अहिले नै सावधानी नअपनाए, यो प्रपञ्चले पोखरालाई मानव बेचबिखनको अर्को केन्द्रमा परिणत गर्न बेर छैन।